Thuộc Xã Chi Lăng, huyện Chi Lăng
Ải Chi Lăng thuộc xã Chi Lăng, trên quốc lộ 1A từ Hà Nội đi Lạng Sơn. Ải Chi Lăng có địa thế hiểm trở với chiến lũy hình thang độc nhất trên thế giới, là một vùng đất địa linh nhân kiệt và rực rỡ với những chiến công hiển hách ở miền biên ải phía Bắc của Tổ quốc. Với địa thế vô cùng hiểm yếu, ải Chi Lăng được coi là bức tường thành của kinh thành Thăng Long trong việc chặn đứng các cuộc viễn chinh khét tiếng từ phương Bắc tràn sang.
Ải Chi Lăng là một thung lũng hẹp hình bầu dục, xung quanh bốn bề núi cao, có sông Thương chảy qua và nhiều núi lô nhô giữa lòng thung lũng hẹp. Ải Chi Lăng có 2 cửa: cửa phía Bắc gọi là Quỷ Môn Quan tức là cửa ải con quỷ vì bọn giặc phương Bắc tràn sang nước ta thường qua cửa này. Cửa phía Nam gọi là Ngõ Thề vì ông cha ta xưa kia đã thề xả thân giết giặc cứu nước, không cho chúng lọt qua cửa ải này.
Với địa thế hiểm yếu, qua bao nhiêu triều đại, Ải Chi Lăng là phên dậu đầu tiên trấn giữ kinh thành Thăng Long, gắn liền với lịch sử chiến tranh vệ quốc hào hùng với những chiến công vang dội của dân tộc Việt Nam chống lại sự xâm lược của các triều đại phong kiến phương Bắc.
Xưa, Ải Chi Lăng là cửa ải thuộc trấn Khâu Ôn, trấn Lạng Sơn, nay thuộc các huyện Chi Lăng và Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn, cách TP. Lạng Sơn khoảng 20 – 40km về phía Tây Nam và cách thủ đô Hà Nội hơn 100km.
Trải khắp thung lũng gần đó và án ngữ ven đường cái quan còn có nhiều ngọn núi thấp như: Kỳ Lân, Mã Yên, Hàm Quỷ, Phượng Hoàng, Ma Sẳn… Ở hai đầu thung lũng, nơi hai dãy núi đá phía Tây và núi đất phía Đông khép lại gần nhau là Quỷ Môn Quan ở phía Bắc và Lũy Ngõ Thề ở phía Nam. Những núi đó tạo ra một vùng quan lộ dài 5km, rộng khoảng 3km, rất hiểm trở.
Những quả núi nhỏ ở Chi Lăng nương tựa vào nhau như những lớp thành cao hào sâu. Một thung lũng hình bầu dục, dài khoảng 4km, chỗ rộng nhất khoảng gần 1km, nằm gọn ở giữa tầng tầng lớp lớp núi non đó, ngọn nguồn sông Thương chảy qua thung lũng, mang cái tên thơ mộng Suối Hoa Đào. Ải Chi Lăng nằm chẹn ngang thung lũng, là cửa ải hiểm yếu bậc nhất trên con đường độc đạo ở biên giới phía Bắc.
Ải Chi Lăng từ lâu được nhiều quan khách quốc tế, các nguyên thủ quốc gia, các tướng lĩnh, nhà sử học, khách du lịch… đến thăm với một sự trân trọng đặc biệt.
Khu di tích lịch sử Chi Lăng
Thuộc xã Chi Lăng, huyện Chi Lăng
Khu di tích Chi Lăng thuộc huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn, trải dài từ Bắc xuống Nam theo Quốc lộ 1A, có chiều dài khoảng 15 km từ đường vào Lạng Nắc (Mai Sao) đến cầu sông Hoá (TT. Chi Lăng), chiều rộng từ 1 km tới 2 km. Trong suốt chặng đường đấu tranh dựng nước và giữ nước của những năm sau công nguyên, nơi đây đã ghi đậm dấu ấn lịch sử đấu tranh kiên cường chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Từ năm 1962, Khu di tích Chi Lăng đã được xếp hạng Quốc gia ngay trong đợt đầu với 52 điểm di tích, trong đó có những điểm tiêu biểu: Luỹ ải Chi Lăng, núi Quỷ và Quỷ Môn Quan, đền Hổ Lai, di tích hòn đá Mổ Lợn, núi Mã Yên, Ngõ Luỹ Thề,…
Nằm trên thung lũng sông Thương, có nhiều núi đá xen lẫn với núi đất, địa hình Khu di tích Chi Lăng đa dạng, có nhiều hang động, sông suối, các loài cây cối, muông thú,… Trong đó có 2 khu danh thắng là cụm Hang Gió (Hang Gió, Hang Dơi, động Nước) và hang Lạng Nắc với phong cảnh thiên nhiên kỳ vĩ, có sức lôi cuốn du khách trong và ngoài nước.
Trong những năm qua, Khu di tích Chi Lăng đã được tỉnh Lạng Sơn và huyện Chi Lăng quan tâm đầu tư, đặt các biển báo, bia, xây dựng nhà chiến tích,… nhưng quy mô còn nhỏ. Nếu được chú trọng đầu tư, tu bổ xứng với tầm vóc lịch sử, nơi đây sẽ trở thành điểm tham quan, du lịch lý tưởng cho du khách, mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội cao.
